Volg ons  Volg ons op Twitter Volg ons op Facebook

Deel deze pagina:
FaceBook  Twitter

De barracuda heeft wel wat weg van een snoek en zouden daarom wel eens familie van elkaar kunnen zijn. Tenminste, dat meende de vissers vroeger en noemde hem dan ook de grote zeesnoek. De barracuda (Sphyraena barracuda) behoort echter tot de familie van de barracuda’s (Sphyraenidae) en niet zoals de snoek bij de familie van de snoeken (Esocidae). Ze zijn dus niet nauw verwant. Maar als je beide vissen ziet, is het natuurlijk niet zo vreemd dat zij dat dachten.

Rover

De barracuda kan fors worden. Er zijn exemplaren bekend van meer dan twee meter lang, maar meestal zie je ze niet groter dan een meter. Wat natuurlijk toch ook al een grote vis is! Ze wegen dan rond de 10 kg. Anders dan bijvoorbeeld de tarpoen (een andere roofvis die je in het ondiepere water tegen kunt komen) is de barracuda torpedovormig en daardoor veel slanker dan de meeste vissen. Dit maakt hem erg snel, wat handig is bij de jacht.

Op de foto hiernaast zie je dat het dier een grote bek heeft. Zijn onderkaak steekt verder uit dan zijn bovenkaak. Hij heeft dus een soort centenbakje als bek. In die bek bevinden zich vlijmscherpe tanden. Omdat deze tanden wat naar voren staan werd de naam van dit dier afgeleid van het Portugese barraco wat naast een goede wijn en een bepaalde soort koffiebereiding ook ‘schuur’ betekent, verwijzend dus naar zijn bek. De vaak ongelijk in grootte aanwezige hoektanden worden gebruikt om de prooi goed vast te kunnen grijpen.

Mensen gebeten

Er zijn meer mensen gebeten door een barracuda dan door een haai of door een zeeslang. De barracuda ziet de mens niet als natuurlijke vijand en is zeker niet schuw. Hij is er daarom niet bijzonder bang voor. Maar als hij zich bedreigd voelt of denkt dat je op zijn prooi komt jagen, dan zou hem dan wel eens onvriendelijk kunnen stemmen. Ook omdat het een zeer agressiever jager is, reageert hij soms op sieraden van zwemmers of andere blinkende en bewegende zaken. Waarschijnlijk ziet hij dat aan als prooi. Vooral als het zicht niet zo goed is.

Zwemmers worden eigenlijk alleen aangevallen als ze naar barracuda’s toe zwemmen. Dus niet als ze er langs zwemmen of er vandaan gaan. Duikers hebben veel minder last van deze dieren omdat ze blijkbaar minder aanleiding geven tot agressie. Verwondingen verkregen door een barracuda komt daardoor bij duikers heel weinig voor, maar ze vinden wel eens plaats.

Natuurlijk staan wij niet op het menu van de barracuda en blijft het daarom vaak bij slechts een beet. Toch moet dit niet onderschat worden. Gebeten worden door een barracuda betekent vrijwel altijd dat je gehecht moet worden en soms zelfs dat je het voortaan met een stukje lijf minder moet gaan doen.

Jagen

De barracuda is niet erg kieskeurig. Alles wat vis mag heten en bij het rif zwemt loopt risico door hem gegrepen te worden. Hij kan bijzonder goed zien en zal vooral daar jagen waar veel vis bij elkaar zwemt. Je treft jagende barracuda’s dan soms ook aan bij, of in scholen vis. Iets wat een spectaculair beeld op kan leveren. Niet op de laatste plaats omdat hij enorm snel is. Er zijn snelheden van maar liefst boven de 40 km per uur gemeten.

Er zijn gevallen bekend waarbij barracuda’s scholen visjes richting het rif jagen en hen als het ware knel zetten zodat ze min of meer opgesloten raken. Heeft de barracuda dan honger, dan heeft hij hiermee als een soort voorraadkast aangelegd waar hij eten uit kan halen. Ook blijken ze soms hard tegen visjes aan te zwemmen zodat ze black out raken. Van dit laatste is echter weinig wetenschappelijke literatuur beschikbaar. Dit is slechts gestoeld op waarnemingen van duikers.

Mensen eten barracuda, maar heel bijzonder wordt de vis meestal niet gevonden. Gelukkig voor dit dier want dat betekent dat van overbevissing nog niet echt sprake is. Op de Caraïbische eilanden zie je barracuda nog wel eens aangeboden in restaurants. Daar wordt dan ook meer op de barracuda gevist. Ook op liveaboards wordt het wel eens gereserveerd als een van de bemanningsleden er een vers gevangen heeft. Of je die vis moet eten, moet je je echt afvragen.

Een aantal mensen meent dat het beter is minder vlees te gaan eten en dat het daarom beter zou zijn meer vis te consumeren. We moeten ons wel realiseren dat in Europa al meer dan 90% van alle soorten vis wordt overbevist. Daarbij worden nog steeds de door biologen aanbevolen quota door de overheid zelf al overschreden, soms met meer dan 40%. Als we nog meer vis gaan eten dan zullen we nog meer moeten vangen en zal nog eerder dan 2050 (het berekende moment waarop wetenschappers en de VN menen dat de zeeën vrijwel leeg zullen zijn) bereikt worden.  We kunnen deze hoeveelheid alleen blijven gebruiken als we in staat zouden zijn veel meer vissen te kweken dan te vangen in de vrije natuur. Maar dat blijkt niet mee te vallen voor veel soorten.

Los van het effect op de visstand moeten we ons ook afvragen of vis wel zo gezond is als wordt aangenomen. De helft van alle dioxines in het lichaam van de mens is bijvoorbeeld afkomstig van vis. De Omega-3 vetzuren, waar het eten van vissen om worden aanbevolen omdat het zo gezond zou zijn, worden door vissen verkregen uit plantaardig voedsel, namelijk plankton (algen). Andere producten, zoals walnoten, bevatten dit ook en zijn een stuk gezonder voor de mens. In vissen bevinden zich immers vaak ook allerlei gifstoffen die juist slecht voor ons kunnen zijn.

Ciguatera is een ziekte die ontstaat door het eten van tropische vis. Je krijgt deze ziekte doordat er zich in die vis teveel van het gif ciguatoxine bevindt. Dit gif komt van organismen in het tropische plankton en kan maar heel moeilijk afgebroken worden. Goed doorbakken of koken heeft geen zin: het gif is behoorlijk hittebestendig.

Hoe hoger zich een dier in de voedselketen bevindt, hoe meer van dit gif er in kan worden aangetroffen. De barracuda gevangen bij Bonaire kan daarom een hele hoge concentratie van dit gif bevatten. Niet best, want als je dit binnen krijgt kun je daar niet alleen heel misselijk van worden en bijvoorbeeld hoofdpijn van krijgen, maar ook nog jaren last van houden. Via borstvoeding zou het gif zelfs doorgegeven kunnen worden aan baby’s.

En verder

De barracuda wordt een kleine 15 jaar oud. Ze paren (paaien wordt dat bij vissen genoemd) van april tot oktober waarbij het vrouwtje meer dan 25.000 eieren kan afzetten. Op dat moment weet je natuurlijk wie het vrouwtje is, maar wanneer geen eieren worden afgezet is het verschil door mensen niet te zien.

Meestal tref je barracuda’s vlak onder de oppervlakte van het water aan. Wil je ze niet missen, dan zul je af en toe dus naar boven moeten kijken wanneer je op een tropisch rif duikt.

Dive4all is

Aquamed logo
Officieel Aqua Med dealer. Registreer online

Mares logo
Officieel Mares Premium Reseller

Dive4all opleidingen worden uitsluitend gegeven door gecertificeerde PADI Instructeurs en Divemasters.

Dive4all PADI school Utrecht

Tweets

Een vraagje

Biologiezaken relevant voor duikers