Al jaren bezigt PADI het advies om een SAFE diver te zijn. Wat wordt daarmee bedoeld?
Iedere duiker behoort te weten dat duiken ongevaarlijk is mits je voldoet aan enkele (logische) randvoorwaarden. Natuurlijk is het belangrijk om in een goede mentale en fysieke conditie te verkeren om veilig te kunnen duiken, maar er is meer aan de hand.
Naast de bekende zaken, zoals het altijd duiken met een buddy, nooit stoppen met ademen, goed luisteren naar briefings, geen onderwaterleven aanraken of irriteren en het gebruik maken van goede en vertrouwde apparatuur, blijkt het helaas steeds weer nodig te zijn duikers te attenderen op zaken rond decompressie aandoeningen. Vreemd genoeg lijkt dit laatste het minste de zorg te zijn van duikers. Als je namelijk vraagt aan een willekeurige groep duikers hoe je problemen kunt voorkomen, wordt bijvoorbeeld het gebruik van de RDP of langzaam opstijgen vaak veel minder snel genoemd dan deze andere zaken. Omdat het zo vanzelfsprekend is? Volgens onze ervaringen helaas niet!
Onlangs verzorgde we weer een van onze PADI reviews. Leuk, omdat we daarin vaak duikers van andere instructeurs mogen ontvangen. Van al die verhalen die zij ons vertellen, leer je zelf natuurlijk ook veel. Vaak blijkt dat het merendeel van de duikers, die vaak maar een week per jaar of nog minder duiken, tijdens de review niet over parate kennis beschikken om (goed) te kunnen werken met de PADI RDP (de Recreational Dive Planner). Soms geven kandidaten zelfs aan nooit een RDP ontvangen te hebben tijdens de PADI Open Water Diver cursus. Ze mochten hem dan alleen voor de cursus lenen of kregen een papieren kopie mee. Vaak zijn dit wel mensen die de cursus in het (verre) buitenland hebben gevolgd. Sommigen geven ook aan de RDP nooit te gebruiken tijdens het duiken, en ook niet duiken met bijvoorbeeld een duikcomputer. Duiken met een gids, zou veilig genoeg zijn.
Helaas vernemen we van andere instromers nog weleens het tegendeel. Iedere ervaren duiker kent de verhalen dat niet overal even zorgvuldig gedoken wordt. We kennen allemaal teveel voorbeelden dat duiken op het duikprofiel van de gids wel eens een slechte zaak zou kunnen zijn. Bedenk daarbij ook nog eens dat onze kennis over het ontstaan van decompressieziekte groot lijkt te zijn, maar nog relatief beperkt is. Sterker nog, de RDP zelf is (door-)ontwikkeld op basis van de eerdere US Navy tabellen door mensen als Haldane, Spencer, Buhlmann en Rogers. Het kent geen directe relatie met het menselijke lichaam. Het is ‘slechts’ een mathematische benadering en daarmee gebaseerd op modellen. We kunnen het ontstaan van decompressieziektes daarmee dus niet exact voorspellen. We hebben slechts “veilige marges” op basis van deze modellen opgesteld. Deze modellen moeten dan ook als beperkt betrouwbaar worden beschouwd.
Het gehanteerde model voor de RDP houdt dan wel meer rekening met de “normale mens”, en gaat dus niet meer, zoals bij de US Navy tabellen altijd wel het geval was, uit van de gemiddeld jongere, gezondere en fittere leger duiker, maar toch kent ook dit zijn grenzen. Duiken binnen de limieten van de RDP is daarom zeker geen garantie voor het voorkomen van de gevreesde decompressieziekte. Wat de meestal jongere duikgids fysiek aankan, hoeft niet op te gaan voor de wat corpulentere en oudere duiker in diens groep. Een goed gebruik van de RDP maakt de kans vanzelfsprekend wel aanzienlijk kleiner (tot aan 99% zekerheid grenzend).
Met de SAFE Diver promotie probeert PADI al jaren aandacht te vragen voor het zorgvuldig omgaan met het gebruik van gas onder druk, en dan met name aandacht voor een speciaal onderdeel daarvan: het langzaam opstijgen. Dat SAFE staat voor Slowly Ascend From Every Dive, is daarom bij vrijwel iedere PADI duiker wel bekend. Het is vanzelfsprekend bedoeld als aanmoediging sportduikers langzamer te laten opstijgen. Maar om veilig te duiken moet je meer in huis hebben dan alleen kennis. Ook de reviewers waar we het eerder over hadden, inclusief hun duikinstructeurs en de gidsen die zij tegen kwamen, hebben vast ooit geleerd hoe de RDP gebruikt moet worden en, als het goed is, waarom dit is en dus wat het (grote) belang daar van is. Maar er is nu eenmaal altijd een verschil tussen ‘weten’ en ‘doen’. Het toverwoord hierbij is waarschijnlijk ‘bewustzijn’. Weten waar je mee bezig bent en daar consequenties aan verbinden, is nu eenmaal onlosmakend verbonden aan veel dingen, maar ook zeker aan het (veilig) duiken.
