Onder de Nederlandse krabben is de hooiwagenkrab op zijn hoge poten maar een fragiele en vreemde verschijning.
De gewone hooiwagenkrab (Macropodia rostrata) komt veel voor in het Nederlandse zoute water zoals de Grevelingen, de Noordzee en de Oosterschelde. Zijn lichaam is vrij klein en piramidevormig. Uit zijn kop steken twee steeltjes naar de zijkant waarop zijn ogen zich bevinden. Deze steeltjes kan hij overigens niet intrekken. Zijn lijf en poten zitten vol met kleine haakjes. Niet voor niets want daar kunnen algen en diertjes zich aan vast houden zodat ze een perfecte camouflage voor de hooiwagenkrab vormen.
De bouw
De hooiwagenkrab heeft in verhouding erg lange poten. Handig, want hiermee kan hij uitstekend over oneffen obstakels lopen zonder dat zijn lichaam de grond of het gesteente raakt. Net nadat de krab zich heeft vervelt (lees over vervellen ook het artikel over Zeeuwse Krabben) kun je de kleur van de hooiwagenkrab zien. Die is dan een beetje bruinig. Maar lang zul je dat niet zien: heel snel zal hij weer begroeid zijn met de meest uiteenlopende flora en fauna waardoor je zijn pantser nog maar amper te zien krijgt.
Vergeleken met bijvoorbeeld de Noordzeekrab, de zwemkrab of de strandkrab is de hooiwagenkrab maar een fragiel diertje. Je herkent het verschil tussen een mannetje en vrouwtje aan de lengte van de scharen. Die van de man zijn aanzienlijk langer.
Camouflage
Het is niet zo dat de hooiwagenkrab moet wachten totdat hij begroeid is. Hij is zelf actief bezig met het vastmaken van allerlei levende organismen aan zijn poten en lijf. Je ziet er soms zeewier op zitten, maar ook anemonen en zelfs sponsen. Het handige van deze laatste dieren is dat ze zichzelf goed kunnen regenereren. Een door de hooiwagenkrab afgeknipte anemoon groeit daardoor zo weer uit tot een compleet dier die zich vasthecht aan het pantser van de hooiwagenkrab.
De anemonen dienen overigens niet alleen ter camouflage. Wanneer de hooiwagenkrab belaagd wordt, worden de tentakels van de anemonen met succes als afschrikmiddel ingezet. Dat de hooiwagenkrab zich bewust is van dit wapen, moge blijken uit het feit dat hij vaak schuilt onder een anemoon ter bescherming.
Voedsel
De Gewone hooiwagenkrab komt als hooiwagenkrab in Nederland het meeste voor en is, zoals veel krabben, een echte omnivoor. Toch geven ze de voorkeur aan dierlijk voedsel. Ze eten onder andere wormen, kreeftjes en mosdiertjes en zijn ook typische aaseters. Soms zie je ze zichzelf tegoed doen aan wier.
Territorium
Hoe klein ze ook zijn, de hooiwagenkrab is een sterk territoriale diersoort. Stop je er een aantal in een aquarium, dan zie je na verloop van tijd dat er maar een paar dieren levend overblijven en onderling gebieden in de bak hebben verdeeld.
Zelf zien
Bij iedere duik in de Zeeuwse wateren zwem je langs misschien wel enkele tientallen hooiwagenkrabben. Doordat ze stil zitten en zo goed gecamoufleerd zijn, vallen ze echter vaak niet op en zwem je er snel aan voorbij. Je vindt ze het meeste daar waar er sprake is van een harde ondergrond in combinatie met wieren. Ze bevinden zich tot op negentig meter diepte, dus tijdens iedere recreatieve duik in Zeeland zou je ze moeten kunnen zien.
