Ook nu nog zijn wekelijks de documentaires van Jacques Cousteau op tv te bekijken. Als liefhebber van deze documentaires, al van kinds af aan, koestert Leon er dubbele gevoelens bij.
Cousteau bestudeerde de zee en de daarin voorkomende, met name, dieren. Als oud marineofficier kende hij de zee en het varen er op, als geen ander. Het was ook de Franse marine die hem in eerste instantie de ruimte gaf om zich te storten op zijn onderzoek.
Voor duikers heeft hij enorm veel betekend. In de oorlog ontwikkelde hij samen met Emile Gagnan bijvoorbeeld de aqua-long, waarbij een ademautomaat via een haalsysteem lucht uit een duikfles kon halen waar een veel hogere druk in zat en dat kon leveren op omgevingsdruk. In feite de techniek waarop de meeste ademautomaten van nu gebaseerd zijn.
Zijn vrouw, Simone Melchior, was de eerste vrouwelijke scuba duiker. Helaas zou het nog jaren duren voordat vrouwen echt de duiksport zouden gaan ontdekken, heel lang is deze wereld gedomineerd gebleven door mannen.
Vanaf 1950, toen hij de Calypso kocht (bezongen door bijvoorbeeld John Denver) maakte hij boeken en films over het leven onder water. De documentaires op tv zijn daar voorbeelden van. Hij bleek technisch veelzijdig te zijn. Hij stond aan de wieg van bijvoorbeeld de Nikonos, het onderwatercamera van Nikon en de SP-350, een duikboot die 350 meter diep ging.
Maar Leon vindt hem minstens zo interessant omdat hij de mariene biologie populair maakte. De zee was voor de gewone man geen plas zout water meer, er leefde van alles in, en het was belangrijk dat te behouden. Cousteau werd langzamerhand namelijk steeds meer een milieuactivist en was pleitbezorger om vooral de zee schoon te houden. Zijn verweer ging vooral tegen het lozen van radioactief afval in de zee. En dat deed hij met succes. Overigens is dit nog niet gestopt. Op http://www.cousteau.org zie je dat The Cousteau Society nog alles behalve stil zit en zich nog steeds richt op onderzoek van de ecosystemen op aarde en het beschermen daarvan.
Nu zou je je kunnen afvragen waarom Leon, zoals bekend eigenaar van en duikinstructeur bij Dive4all, maar ook gedreven bioloog, dubbele gevoelens heeft bij de werkwijze van de persoon van Cousteau. Aan een kant is Cousteau inderdaad de natuurbeschermer en een belangrijke informatie/bewustzijns leverancier. Aan de andere kant is bekend geworden dat hij, en dat is ook te zien in sommige van zijn documentaires, niet altijd even diervriendelijk was voor de beesten die hij filmde. Zeker, het waren zeker andere tijden, maar ook toen wist men best dat bepaalde zaken ‘not done’ waren. Zo jaagde men soms met boten dieren op totdat ze zo vermoeid waren dat ze eenvoudiger te filmen waren. Kwade tongen beweren ook wel dat tijdens de filmopnames regelmatig dieren stierven. Cousteau zelf had daar een uitgesproken mening over. Een individu offeren voor het hogere doel, was niet iets waar hij perse afstand van nam.
Cousteau zou in 2010 honderd zijn geworden, ware het niet dat hij al in 1972 is overleden. Nu kijkt Leon nog steeds naar de films van de man die hem als kind al interesseerde in het onderwaterleven en ook de fascinatie van het duiken bijbracht. Leon herinnert zich nog wel hoe hij, als kleine jongen, onder het bed lag met een duikbril op en speelde dat zij in de zee op onderzoek uit was. Hij bekijkt de films van Cousteau nu met zijn zoons, en vertelt ze erbij wat biologen intussen geleerd hebben, nu niet meer zouden doen, nu nog steeds doen en hoe onderzoek nu wel gedaan wordt. Een van zijn zoons is overtuigd geraakt van het idee later ook “iets met dieren” te gaan doen. Dus nu nog fascineert het werk van Cousteau de mensheid, en zet ze aan het denken, al kun je er soms wat dubbele gevoelens bij krijgen.
