We weten allemaal dat het met de visstand wat minder goed gesteld is als dat menig visverkoper wil doen vermoeden. (Sorry John…) Maar het is nu eenmaal waar: door (nog steeds de) overbevissing gaat het steeds minder goed met de vis. Tuurlijk, de vervuiling helpt ook niet mee, maar we slachten wat af in onze wateren!
Kabeljauw en makreel is vrijwel geheel uit de Noordzee verdwenen en als we niet snel iets doen dan zullen ook vissoorten als schol en tong uit onze zee verdwijnen. Het is echt waar. Vis eten is echt gezond(-er dan vlees eten) en dat komt waarschijnlijk door de omega-3 vetzuren waar vooral vette vis vol mee zit. Je loopt, wanneer je dat in voldoende mate binnen krijgt, minder kans op hart- en vaatziekten en er is nu zelfs onderzoek gaande waaruit lijkt te gaan blijken dat je er zelfs minder depressief van wordt, mocht je dat al zijn. Misschien word je dat wel na het lezen van dit artikel, dus eet na afloop eens wat vette, maar wel netjes gevangen vis!
Dit alles heeft namelijk toch wel een belangrijke keerzijde. Biologen zijn sterk gekant tegen het gebruik van de zogenaamde bodemsleepnetten waarmee veel vissen worden gevangen. Je moet hier dan even iets meer van weten om te begrijpen waarom deze methode van visvangst zo catastrofaal is voor veel soorten en de zee zelf. Stel je een net voor dat maar liefst meer dan een kilometer breed is (!). Dit net wordt tussen twee boten vastgehouden die het net over de bodem van de zee slepen. Het heet immers niet voor niets een bodemsleepnet. Onder aan het net hangt een soort zware metalen rol en een metalen staaf die alles wat maar enigszins uitsteekt op de bodem omgooit en vaak ook omploegt waardoor alles wat maar leeft het net in wordt gedreven. Van alle dieren die in het net terechtkomen is ongeveer een derde deel niet bruikbaar doordat het zo beschadigd is, onder de maat is of oneetbaar blijkt te zijn. Dat deel wordt dus gewoon meteen weggegooid. Als het net over een stuk bodem is gesleept, laat het een kaal stuk bodem achter. Verwoest en leeg.
Het is overigens niet zo dat als we geen bodemsleepnetten meer zouden gebruiken, het probleem opgelost was. Langelijnvissen, een andere methode om vissen te vangen, lijkt beter, maar ook daar gaat er nogal wat mis. Aan deze kilometers lange lijnen vol met haken gaan niet alleen talloze zeeschildpadden aan dood, maar ook albatrossen, dolfijnen en zelfs haaien. Nou ja, talloos…. Met heeft berekend dat hier ongeveer 50.000 zeeschildpadden per jaar mee de dood vinden, om je een idee te geven.
Denk niet dat het wel meevalt. Het valt niet mee. Kijk maar naar onze eigen kabeljauw. Een aantal decennia waren gevangen kabeljauw al snel een meter lang. Nu is het een uitzondering als je dat soort beesten vangt. Maten van 30 tot 40 centimeter behoren nu tot de grootste exemplaren. Lastig, want we vangen de vissen al weg voordat ze zelfs maar oud genoeg zijn geworden om eitjes af te zetten. Het is op deze manier gewoon een kwestie van tijd.
Dive4all heeft al eerder haar zorg via deze website en lezingen uitgesproken over het sterk teruglopende aantal palingen, tonijn, schol, tong en kabeljauw. Maar helaas staan vele andere soorten ook sterk onder druk. Natuurlijk weten we dat onze regering en de meeste Nederlandse vissers goed hun best doen de natuur zoveel mogelijk te sparen. Maar buiten de territoriale wateren let er niemand op wat er gebeurt en de visserijafspraken worden daar dus niet gecontroleerd. Wel weten we dat de regels daar vaak worden overtreden. En ook niet in alle landen houdt men zoveel rekening met de afspraken zoals hier. Degene die nog van mening is dat behoud van de natuur, en met name die van het onderwaterleven, een is van lokale aard, die moet nodig terug naar school. Biologieles volgen wel te verstaan, in leerjaar 1.
Het is mogelijk vis te vangen waarbij minder problemen voor de natuur ontstaan. Door selectief te vangen ontstaat er weinig vangst van de ‘verkeerde’ soorten en wordt ook nauwelijks ondermaats gevangen. Ja, die vis is dan wel duurder, maar ze is veel beter van kwaliteit en we belasten de natuur er ook een stuk minder mee. Dit soort gevangen vis verdient een keurmerk en dat wordt tegenwoordig ook uitgegeven door een onafhankelijke partij. Dit soort vis is te herkennen aan het zogenaamde msc-keurmerk.
Wanneer je meer wilt weten over goede keuzes voor eetbare vis die, eenmaal gevangen toch minder belastend zijn voor de zee, dan kun je eens kijken op de website van Stichting De Noordzee die in Utrecht gehuisvest is. De website geeft je een goed inzicht middels hun Viswijzer.
