Volg ons  Volg ons op Twitter Volg ons op Facebook

Deel deze pagina:
FaceBook  Twitter

Wanneer het water warmer wordt, verschijnen er soms een waarschuwingen voor blauwalgen. Maar wat is dan eigenlijk het probleem en hoe groot is dat probleem?

Cyanobacteriën

Laten we beginnen met te vertellen dat blauwalgen helemaal geen algen zijn, maar bacteriën. Deze bacteriën bevinden zich in het oppervlaktewater zoals meren. Dat is normaal en daar is dus daar is niets bijzonders mee aan de hand.

Biologen noemen blauwalgen ook wel cyanobacteriën omdat zij een beetje een cyaanachtige kleur hebben. Biologisch gezien zijn het interessante bacteriën omdat ze maar liefst al 3,5 miljard jaar bestaan. Jawel, vanaf het begin van het leven op aarde dus! Ze waren waarschijnlijk de eerste levende organismen die zuurstof konden produceren. Zonder deze blauwalgen in de evolutie, hadden de andere soorten dus nooit kunnen ontstaan…

Blauwalgen zijn eencelligen en leven niet alleen in het water, maar ook op het land. Er zijn nogal wat soorten, maar sommige soorten, zoals de Planktothrix agardhii, leveren voor ons soms problemen op. Als het water waar ze in leven heel voedselrijk is (vaak doordat wij er van alles in geloosd hebben) en de temperatuur boven de 20 graden Celsius komt, dan kunnen ze zich in een heel rap tempo vermenigvuldigen. Kortom, vanaf juni kunnen ze al voor problemen zorgen.

De giftige stoffen in de bacterie komen vrij wanneer de bacterie sterft. In de hoeveelheden waarin dat normaal gesproken plaatsvindt, is dat meestal geen probleem, maar bij hogere temperaturen kunnen er dus heel veel blauwalgen ontstaan en dan levert dat wel mogelijke gezondheidsproblemen op.

Last

De afgestorven blauwalgen zullen er niet snel voor zorgen dat je dood zult gaan, maar je kunt er wel behoorlijk beroerd door voelen. Vaak is dat pas een uur of tien na de ‘besmetting’ te merken. Je kunt er bijvoorbeeld darmklachten (diarree) van krijgen. Ook kun je er jeuk aan overhouden, hoofdpijn van krijgen en dat soort nare dingen. Lijkt misschien niet zo heel erg, maar wel erg vervelend en over hoe minder weerstand je beschikt, hoe erger de gevolgen kunnen zijn. Kleine kinderen, zieken en ouderen hebben er dus veel sneller en veel meer last van.

Overigens kunnen niet alleen mensen hier last van krijgen, ook dieren zijn er gevoelig voor. Je hond laten zwemmen in een plas vol blauwalgen is dus echt niet een goed idee.

En duikers?

Tja, duikers hebben minder last van blauwalgen dan zwemmers. In de regel is onze huid beter beschermd door het duikpak en krijgen we veel minder water binnen. Maar er is nog een groot verschil. Het zijn de bovenste lagen van het water die het meest riskant zijn. Daar bevinden zich immers deze blauwalgen. Als duikers zitten we daar meestal onder. Daarom zie je soms op een bord aan de zijkant staan dat zwemmen niet meer wordt toegestaan, maar duiken nog wel.

Maar dit zegt natuurlijk niet dat je er dan geen last van kunt krijgen. Een waarschuwing tegen blauwalgen moet je daarom altijd serieus nemen. Kortom, als het water is afgekeurd als zwemwater door de (overtollige) aanwezigheid van blauwalgen, doe je er verstandig aan om er ook niet meer in te duiken.

Tegengaan

Blauwalgen kunnen bestreden worden. Dat kan chemisch, maar de beste manier is natuurlijk toch om de overmatige aanwas te voorkomen. Dat kan door minder fosfaat en nitraat in het water te dumpen. Door deze stoffen kan immers eutrofiëring optreden. Op sommige plaatsen proberen ze met luchtbellen en sproeiers de bacterie tegen te gaan. Ook is het uitzetten van een aantal mosselsoorten mogelijk. Deze halen de blauwalgen namelijk uit het water. Maar goed, voorkomen is altijd beter dan genezen. Laten we dus stoppen met het onnodig dumpen van stoffen in het oppervlaktewater. Overigens zijn daar in de laatste decennia al enorme stappen mee gemaakt!

Behandeling

Heb je toch gezwommen of gedoken in dergelijk water, maak je niet meteen zorgen. De kans dat je als volwassen gezonde duiker ziek wordt, is niet heel erg groot. Spoel jezelf na het duiken gewoon af met schoon water. Was ook vooral je handen goed met schoon water omdat je daarmee de verkeerde stoffen binnen zou kunnen krijgen door kruisbesmetting. Zeep heb je er overigens niet voor nodig: schoon water is genoeg.

Zeker weten

Je kunt eenvoudig te weten komen of er sprake is van overlast van blauwalgen. Niet gek om dat te controleren in de warme zomermaanden voordat je naar een duikstek toe rijdt. Je gaat dan naar de site van de overheid (zwemwater.nl) en zoekt het water op waar je gebruik van wilt aan maken. Je vindt daar overigens veel meer informatie op terug dan alleen over blauwalgen.

Op moment van schrijven van dit artikel (begin juli 2019) zien we dat op deze site voor de Vinkeveense plassen staat dat voor de plek waar wij duiken onder andere vermeld wordt dat de waterkwaliteit in de laatste vier jaar uitstekend was en de huidige kwaliteitsklasse ook een “uitstekend” heeft gekregen. Op dit moment zit het dus wel goed daar.

Worden er veel blauwalgen geconstateerd, dan plaatst men meestal een bord op het strand of langs het water waarop het zwemmen wordt verboden, voorzien van de reden.

 

 

Dive4all is

Aquamed logo
Officieel Aqua Med dealer. Registreer online

Mares logo
Officieel Mares Premium Reseller

Dive4all opleidingen worden uitsluitend gegeven door gecertificeerde PADI Instructeurs en Divemasters.

Dive4all PADI school Utrecht

Tweets

Een vraagje

Biologiezaken relevant voor duikers