Volg ons  Volg ons op Twitter Volg ons op Facebook

Deel deze pagina:
FaceBook  Twitter

Wie regelmatig duikt in Vinkeveen zal het beamen: snoekbaars genoeg. Maar wat is dat voor een vis en waarom doet hij het daar zo goed?

De vis

Snoekbaars is een exoot, wat niets anders wil zeggen dan dat hij hier oorspronkelijk niet thuis hoort. De snoekbaars komt echter al heel lang voor in de Nederlandse wateren en onderhand zou je hem daarom wel inheems kunnen gaan noemen. De mens heeft de snoekbaars bewust uitgezet als vis om te vangen voor voedsel. Dat vond vooral net na 1900 plaats. Inmiddels heeft de snoekbaars zijn eigen plekje binnen de Nederlandse ecologie gevonden, hij zit maar weinig andere jagers in de weg.

In tegenstelling tot de baars heeft de snoekbaars geen strepen aan de zijkant wanneer hij wat ouder wordt. Toch behoort hij echt tot de baarsachtigen. Jongere dieren hebben die strepen overigens nog wel. Toch zul je niet snel twijfelen of je te maken hebt met een snoekbaars. Hij heeft twee duidelijk herkenbare rugvinnen waarvan de eerste stekels heeft. Hij is best groot (vaak meer dan een halve meter lang) en beschikt over een spits toelopende kop. De puntige kieuwdeksel is ook een opvallend kenmerk.

Hoewel de dieren meer dan 125 cm lang kunnen worden, zie je in Nederland nauwelijks dieren die groter zijn dan 80 cm. Onder water lijken ze groter doordat je ze met een duikbril bekijkt, maar de kans dat je een exemplaar bent tegen gekomen die langer is dan een meter, is nihil.

Het zicht

Wat opvalt, zijn de ogen van de snoekbaars. Die zijn groot en hebben een beetje de uitstraling van de ogen van een blinde hond. Maar juist die ogen bieden hem een voordeel ten opzichte van veel andere vissen, zoals de snoek maar ook de prooidieren waar hij op jaagt. Hij kan daarmee in het schemer beter zien en heeft ook minder last van troebel water. Dat is ook de reden waarom ze het in het Vinkeveense duikgebied ook beter doen dan de snoek. Je ziet er dan ook veel meer.

De keerzijde van zulke ogen is overigens wel dat ze niet goed kunnen tegen een overdosis licht. Als het water helder is en de zon schijnt fel, dan vertrekken de snoekbaarzen rap naar wat diepere plekken. Hengelaars vangen de meeste snoekbaarzen ‘s avonds, ’s nachts of in de vroege ochtend. Dat is namelijk het moment dat de snoekbaars op strooptocht gaat en wel wil bijten in het aas van de visser.

Toch valt de snoekbaars ook weer niet geheel alleen terug op zijn ogen om zijn prooi te kunnen vinden. Zoals veel vissen heeft de snoekbaars een zijlijnorgaan (zichtbaar als een streep over de lengte van zijn lichaam aan beide zijden) waarmee hij bewegingen in het water kan detecteren. Bij de snoekbaars is deze goed ontwikkeld en hij merkt daardoor de beweging van visjes op wanneer deze zwemmen.

De omgeving

Snoekbaars kom je dus tegen in water met beperkt zicht. Toen het met de snoek een stuk minder ging (in de tijd dat we nog veel fosfaten in het oppervlaktewater loosden), zag de snoekbaars zijn kans meer dan schoon. Er kwamen juist veel prooidieren bij en de snoekstand liep achteruit. Dat was voor de snoekbaars natuurlijk extra mooi. Het aantal snoekbaarzen steeg in die tijd dan ook enorm.

De snoekbaars komt het meeste voor vlakbij de bodem die bij voorkeur stevig moet zijn. Als je duikt zie je ook dat ze vaak in de buurt zijn van voorwerpen zodat ze daar achter in de hinderlaag kunnen gaan liggen. Heel soms zie je ze ook ’s avonds of ’s ochtends schuimen tussen de waterplanten in het ondiepe deel van het meer. Daar zitten vaak kleine visjes tussen dus dat biedt kansen!

Je komt de snoekbaars ook tegen op bord. Jazeker! Snoekbaars is een hele goede vis om te eten. Hij wordt door velen beschouwd als de lekkerste vis van eigen bodem en is dan ook niet zo goedkoop in aanschaf. Toch is het niet altijd even raadzaam om ze zelf regelmatig te vangen om op te eten. Zoals alle vette vis (denk ook aan paling) kunnen de gehaltes van dioxines, zware metalen en PCB's een risico voor de gezondheid opleveren. Vang je dit soort vissen zelf en eet je ze af en toe, dan is er weinig aan de hand, maar gekweekte varianten zijn dus wel gezonder voor de mens.

Ontwikkeling

Snoekbaarzen paaien in april en mei. De temperatuur van het water moet dan wel rond de twaalf graden geworden zijn. Dat paaien vindt plaats in ondiep water. Meestal minder dan een meter diep en dus gewoon langs de kant in Vinkeveen. De eieren worden daar afgezet en de mannetjes bewaken deze eieren zorgvuldig. Ze kunnen daardoor soms agressief overkomen.

Als de snoekbaars nog jong is, doet hij zich tegoed aan plankton. Het is ook in dit stadium dat hij zelf als prooi dient voor vissen zoals snoeken en baarzen. Is het eenmaal wat groter geworden, dan heeft hij niets meer te vrezen. Snoekbaarzen van een zekere lengte hebben geen natuurlijke vijanden. Ook de mens die in het water duikt, ziet hij niet als een vijand. Hooguit ben je lastig omdat je te dichtbij komt en omdat hij misschien vermoedt dat je het op zijn prooi gemunt hebt. Lastig zijn we dus als duikers, heel lastig soms, maar ook niet veel meer.

 

 

Dive4all is

Aquamed logo
Officieel Aqua Med dealer. Registreer online

Mares logo
Officieel Mares Premium Reseller

Dive4all opleidingen worden uitsluitend gegeven door gecertificeerde PADI Instructeurs en Divemasters.

Dive4all PADI school Utrecht

Tweets

Een vraagje

Biologiezaken relevant voor duikers